Het Rekenhof heeft beslist om vanaf dit jaar zijn opmerkingen in verband met de sociale zekerheid in een afzonderlijk boek te behandelen en niet meer in het jaarlijkse boek over de algemene rekeningen van de Staat. In zijn eerste Boek over de Sociale Zekerheid dat net aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers werd overgelegd, onderzoekt het Rekenhof de begrotingsontvangsten en –uitgaven van de globale beheren van de sociale zekerheid en de geneeskundige verzorging voor het jaar 2009 en legt het de resultaten voor van zijn verschillende controles op dit vlak.
Rekenhof publiceert eerste Boek over de Sociale Zekerheid
Resultaten van de sociale Zekerheid in 2009
De ontvangsten en uitgaven van de sociale zekerheid in 2009 blijven gekenmerkt door de economische en financiële crisis. De gegevens van de FOD Sociale Zekerheid wijzen, voor de gehele sociale zekerheid, op een tekort van 1,8 miljard euro, terwijl de initiële begroting uitging van een overschot van 0,44 miljard euro.
Het aandeel van de bijdragen in de totale ontvangsten van de gehele sociale zekerheid bleef stabiel (ongeveer 64 %).
In 2009 stegen de uitgaven voor prestaties ten opzichte van 2008, in de meeste takken van de sociale zekerheid, zowel in het stelsel van de werknemers als in dat van de zelfstandigen. Dat was in het bijzonder zo voor de geneeskundige verzorging, waarvan de uitgaven ten opzichte van 2008 met 1,4 miljard euro stegen (+6,9 %), de werkloosheidsuitgaven (met inbegrip van de loopbaanonderbreking en de brugpensioenen, +1,2 miljard euro of +15,1 %) en de pensioenen van de werknemers en de zelfstandigen (+1,1 miljard euro of +5,6 %).
Globaal Beheer van de werknemers
Hoewel de ontvangsten uit bijdragen met 2,32 % zijn gestegen, heeft dit stelsel in 2009 een begrotingstekort van 2,9 miljard euro, door de stijging van de sociale prestaties (+8 % ten opzichte van 2008) en de minder grote stijging van de ontvangsten dan verwacht.
De uitvoering van de begroting 2009 werd ook beïnvloed door een pakket regeringsmaatregelen die niet allemaal tot de verwachte ontvangsten en besparingen hebben geleid. Kenmerkend voor 2009 was ook dat de regering meer maatregelen heeft genomen om de sociale fraude te bestrijden.
Globaal Beheer van de zelfstandigen
Dit stelsel heeft in 2009 een overschot gerealiseerd van 23,3 miljoen euro. Ten opzichte van 2008 zijn de ontvangsten uit bijdragen gestegen met 5,25 %, maar ook de uitgaven voor uitkeringen, namelijk met 6,48 %.
Geneeskundige verzorging
Uit de gegevens van de FOD Sociale Zekerheid blijkt een overschot van 1 miljard euro voor de uitvoering van de begroting 2009. In dit overschot is echter een bedrag van 293,9 miljoen euro meegerekend dat overeenstemt met een thesauriebeweging die geen begrotingsontvangst is van het jaar 2009.
De stijging van de uitgaven van de geneeskundige verzorging (+6,9 % ten opzichte van 2008) is onder meer het gevolg van de evolutie van de honoraria van de geneesheren (+8,18 %), van de kosten van de farmaceutische specialiteiten (+4,26 %) en van de verpleegdagprijs (+7,13 %). De uitgaven blijven echter 656,4 miljoen euro onder het bedrag van de begrotingsdoelstelling.
Rekeningen van de openbare instellingen van de sociale zekerheid
Het Rekenhof wijst er sinds meerdere jaren op dat de OISZ hun rekeningen met vertraging overleggen. Op 30 september 2010 beschikte het Rekenhof voor het jaar 2009 over slechts één van de zeventien rekeningen. Het stelt geen beduidende verbetering vast ten opzichte van voorgaande jaren.
Andere onderwerpen
Voorts onderzoekt het Boek over de Sociale Zekerheid 2010:
• de bestuursovereenkomsten van de OISZ;
• het effecten- en thesauriebeheer van de OISZ;
• de boekhoudkundige verwerking en opvolging door de OISZ van de uitgaven voor informatica aan de vzw Smals;
• de verdeling van de werkingskosten binnen de Rijksdienst voor Pensioenen en de financiering van de werkingsuitgaven van de vzw’s CIMIRe en SIGeDIS;
• de reserves aangewend voor vakantiewoningen en de waardering van de vaste activa door de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie;
• de openstaande vorderingen bij het Fonds voor Arbeidsongevallen;
• de pensioenreserves in het stelsel van de provinciale en plaatselijke besturen;
• de invoering van een interne-auditfunctie binnen de OISZ;
• de resultaten van het plan voor de strijd tegen de sociale fraude op het vlak van de uitkeringen;
• de uitvoering door de RVA van de tijdelijke crisismaatregelen;
• de toepassing van de groeinorm voor de geneeskundige verzorging door het RIZIV;
• het humanresourcesbeheer van de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen;
• de inaanmerkingneming van gelijkgestelde dagen wegens economische werkloosheid in het stelsel van de jaarlijkse vakantie voor arbeiders.
