In het licht van de pensioenplanning neemt 2009 een historische plaats in. Dit jaar zijn enkele ingrijpende aanpassingen in het kader van de pensioenwetgeving tot volle wasdom gekomen. De wetswijziging inzake de wettelijke pensioenen van 1997 bijvoorbeeld voorzag een overgangsperiode tot 2009 om te komen tot een gelijkschakeling in de pensioenberekening van man en vrouw. Sinds 1 januari 2009 zijn de pensioenen voor mannen en vrouwen berekend in 45sten en is zowel voor man als vrouw de normale pensioenleeftijd 65 jaar. Dat betekent dat vooral vrouwen per gewerkt jaar minder pensioenrechten opbouwen dan voorheen. De noemer is immers verhoogd van 40sten (1997) naar 45sten in 2009.
Inzake de aanvullende pensioenen loopt de overgangsregelgeving in het kader van de Wet Aanvullende Pensioenen (2003) af op 31 december 2009. Die overgangsbepaling hield in dat bepaalde pensioentoezeggingen die voor de leeftijd van 60 jaar konden worden opgenomen, definitief ophouden op 1 januari 2010.
Tot 1 januari 2004 bestond de mogelijkheid om in het kader van eindeloopbaanregelingen in een aanvullend pensioenkapitaal te voorzien dat voor de leeftijd van 60 jaar kon worden uitgekeerd (en gunstig getaxeerd). Bij opname van het aanvullende pensioenkapitaal is er dan een belasting van 16,5% (patronaal gefinancierd) of 10% (eigen bijdragen vanaf 1993). Uiteraard nog te verhogen met gemeentelijke opcentiemen, de Riziv-bijdrage van 3,55 procent en de solidariteitsbijdrage tot 2 procent. Deze voordelige taxatie bleef tot eind 2009 mogelijk in het geval van brugpensioen (enkel als dit expliciet was voorzien in de cao en het pensioenreglement vóór 1 januari 2004) of in het kader van zogenaamde 'canada dry'-regelingen. Dat houdt nu ook op per 1 januari 2010.
Ook de overgangsbepaling voor de mogelijkheid van het afkopen van de reserve van de groepsverzekering bij uitdiensttreding loopt nu definitief ten einde.
Kortom, men kan zijn aanvullend pensioenkapitaal niet langer opvragen voor de leeftijd van 60 jaar en enkel vanaf de leeftijd van 60 jaar is er de gunstige eindtaxatie. Die eindtaxatie wordt bovendien nog gunstiger (16,5% verlaagd tot 10%) als men actief blijft tot 65 jaar.
In het licht van de huidige recessie (hoewel die recentelijk bij oekaze van de Oeso werd afgeblazen) en de daarbij horende afbouw van tewerkstelling zijn deze pensioenwijzigingen niet onbelangrijk. Vaak zijn oudere werknemers de eersten naar wie gekeken wordt in het kader van herstructureringen. Om geen naakte ontslagen te moeten doorvoeren, gebruikt men het vangnet van het brugpensioen, ondanks de ontmoedigingsmaatregelen uit het Generatiepact. Voor de betrokkenen is het belangrijk te beseffen dat het onmogelijk wordt vanaf januari 2010 het aanvullend pensioenkapitaal op te nemen vóór de leeftijd van 60 jaar. Als ze dan toch vroeger dan 60 jaar met brugpensioen gaan, dienen ze zelf over een voldoende grote liquide buffer te beschikken om de overbruggingsperiode te financieren tot ze aan hun pensioenskapitaal kunnen opnemen. .
Een dergelijke buffer bouwt u niet in enkele jaren op. Het is dus zaak vroeg te starten met het aanleggen van een veiligheidspaarpotje, wilt u niet getroffen worden in uw financiële positie door wetswijzigingen of onvoorziene economische gebeurtenissen.
Jo Stremersch is vennoot bij Stremersch, Van Broekhoven& Partners.
