Pensioenfondsen happen naar adem

Bijna de helft van de pensioenfondsen in België zit in het rood en werd door de CBFA aangezet een herstelplan in te dienen. Vooral hun tekort op de korte termijn - in totaal 530 miljoen euro - moet snel aangezuiverd worden.

Liefst 107 van de 250 bedrijfs- en sectorpensioenfondsen in België sloten 2008 af met een tekort op de korte of lange termijn. Wat betekent dat ze op zoek moeten naar vers kapitaal om aan hun financiële verplichtingen te kunnen voldoen.

De tekorten zijn vooral te wijten aan de beursmalaise en het stilvallen van de kredietmarkten vorig jaar, waardoor respectievelijk hun beleggingen in aandelen en obligaties fors minder waard werden. Maar ook de recente wetswijziging die hen vanaf 2007 verplichtte om hun toekomstige pensioenverplichtingen voorzichtiger te berekenen, doen de pensioenfondsen nu financieel naar adem happen.

De cijfers spreken voor zich. De tekorten op korte termijn - hoofdzakelijk het geld voorzien voor de uitbetaling van de gepensioneerden - bedragen nu al 530 miljoen euro. De tekorten op lange termijn - waarbij de pensioenfondsen ook rekening moeten houden met welvaartsgroei, baremaverhogingen en inflatie - lopen zelfs op tot 1,39 miljard euro.

De toezichthouder CBFA zag de problemen echter aankomen en stuurde in december al proactief een brief naar alle pensioenfondsen met de vraag tijdig in te grijpen. Tegen eind februari moesten de pensioenfondsen met tekorten, waaronder heel wat grote fondsen, een 'concreet en haalbaar' herstelplan bij de CBFA indienen. Dat herstelplan moest de tekorten op korte termijn tegen eind 2009 oplossen. Voor de lange termijn kregen de fondsen vijf jaar de tijd om vers kapitaal te zoeken, bijvoorbeeld via een achtergestelde lening.

Het gros van de fondsen heeft zijn huiswerk goed gedaan, zo blijkt nu. Van de 91 ingediende herstelplannen keurde de CBFA er al 45 goed. En ook de rest van de herstelplannen lijkt op het eerste gezicht geen grote problemen met zich mee te brengen. Zelfs al lieten 11 pensioenfondsen na om het tekort zelf te melden en hebben 16 fondsen nog altijd geen herstelplan ingediend, waaronder ook enkele grote vissen.

De toezichthouder benadrukte gisteren dan ook dat paniek onnodig is. 'Er zijn vandaag geen liquiditeitsproblemen bij de pensioenfondsen', aldus woordvoerder Hein Lanoye. Maar niet iedereen is het daarmee eens. De verzekeringsfederatie Assuralia waarschuwde gisteren voor een scenario waarin de pensioengerechtigde in de kou blijft staan. Want als het pensioenfonds tekortschiet, voorziet de wet erin dat de werkgever moet bijstorten. Maar wat als deze laatste tekortschiet?