Overdracht van de pensioenbijdragen uit het privépensioenstelsel naar het openbare pensioenstelsel

Het Rekenhof heeft een audit uitgevoerd over de overdracht van de
pensioeninhoudingen vanuit het privépensioenstelsel naar het openbare
pensioenstelsel. Het verslag werd aan het federale parlement
voorgelegd.

De wettelijke pensioenen worden gefinancierd op basis van sociale
bijdragen die op arbeid worden geheven. Bij een gemengde loopbaan,
waarbij een persoon opeenvolgende beroepsactiviteiten als werknemer
en als ambtenaar uitoefent, moeten de bijdragen die voor elke periode
worden geïnd, worden overgedragen naar de instelling die de
pensioenlast voor deze periodes draagt. Het Rekenhof onderzocht de
overdracht van deze pensioeninhoudingen vanuit het
privépensioenstelsel naar het openbare pensioenstelsel.

Het stelde vast dat de toepassing van de regelgeving leidt tot een
verschuiving van de pensioenlast van de private sector naar de
openbare sector, als gevolg van een aantal feitelijke en wettelijke
factoren.

Enerzijds is het aantal gerechtigden op een overheidspensioen in de
loop der jaren aanzienlijk toegenomen door een versoepeling van de
wetgeving. Bovendien is het aantal mensen dat, vóór een vaste
benoeming bij de overheid, in een precair statuut tewerkgesteld
blijft, sterk gestegen. Daardoor draagt de Pensioendienst voor de
Overheidssector (PDOS) voor steeds meer mensen, waarvoor in eerste
instantie werknemersbijdragen werden ingehouden, de uiteindelijke
pensioenlast. Bijgevolg is de overdracht van pensioenbijdragen door
de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) naar de PDOS veel groter dan
omgekeerd.

Anderzijds worden de pensioeninhoudingen zonder enige vorm van
herwaardering of intrest doorgestort aan de instelling die de
pensioenlast draagt. De ontwaarding die eruit volgt wordt nog
versterkt doordat het tijdstip van overdracht in de loop der jaren
steeds verder is uitgesteld. Sinds begin 2007 was zelfs wettelijk
bepaald dat de overdracht ten vroegste mocht plaatsvinden op het
ogenblik dat het pensioen ingaat. Deze nieuwe wettelijke regeling
werd echter vernietigd door een arrest van het Grondwettelijk Hof van
24 april 2008, precies omdat dit uitstel van doorstorting zonder
overdracht van de opbrengst van de kapitalisatie of de intresten van
die bijdragen niet redelijkerwijs kan worden verantwoord.

Voorts verschilt de overdrachtsregeling tussen de RVP en de PDOS
fundamenteel van het systeem dat geldt voor de verdeling van de
pensioenlast tussen verschillende publieke overheden, waarbij elk
pensioenstelsel jaar na jaar een deel van het pensioen ten laste
neemt (in verhouding tot de gepresteerde diensten en genoten wedden
bij elke publieke werkgever). Ook in vergelijking met de overdracht
van pensioenrechten tussen Belgische pensioeninstellingen en
instellingen van internationaal publiek recht valt de financiële baat
van de overdracht vanuit de RVP naar de PDOS erg nadelig uit voor het
stelsel van de overheidspensioenen.

Wat de procedure betreft, volgt de PDOS de stortingsaanvragen niet
op. Er is geen instrument om de effectieve storting van
pensioenbijdragen door de RVP te controleren, de boekhouding beperkt
zich tot het louter inboeken van de ontvangen bedragen en ondanks de
in 2005 aangekondigde automatisering van het volledige
overdrachtproces, worden de benodigde gegevens nog altijd niet
elektronisch verwerkt.

Het Rekenhof stelde dan ook vast dat in meer dan de helft van de
gevallen de wettelijk verplichte stortingstermijn van zes maanden
niet wordt nageleefd en dat zelfs na het dubbele van deze termijn de
helft van de aanvragen nog niet is behandeld. Bovendien stort de RVP
de pensioeninhoudingen op onregelmatige tijdstippen door aan de PDOS,
wat laat vermoeden dat de RVP de overdrachten gebruikt als
budgettaire buffer.

De minister van Maatschappelijke Integratie, Pensioenen en Grote
Steden gaat grotendeels akkoord met de conclusies en aanbevelingen
van het Rekenhof. Ze zal aan de betrokken administraties vragen om te
zorgen voor een geautomatiseerde opvolging en controle van de
stortingsaanvragen, de vooropgestelde termijnen te eerbiedigen (en
nalatigheidsintresten toe te passen bij laattijdige betaling) en de
budgettaire impact te berekenen van een globale aanpassing van de
overgedragen bijdragen aan de evolutie van de consumptieprijzen.

Het auditverslag Overdracht van de pensioenbijdragen uit het
privépensioenstelsel naar het openbare pensioenstelsel is aan het
federale parlement bezorgd. Het integrale verslag (33 p.), de
samenvatting (2 p.)zijn ter beschikking op de
homepagina van het Rekenhof.