Minister Marie Arena (PS) heeft vijfjarenplan om armoede onder gepensioneerden te voorkomen
Alle pensioenen moeten de komende vijf jaar zes procent stijgen. De minimumpensioenen en de oudste pensioenen zelfs tien procent. Het zijn de speerpunten uit het vijfjarenplan dat minister van Pensioenen Marie Arena (PS) op de regeringstafel gooit.
'We kunnen niet over de verhoging van de koopkracht praten zonder het ook over de bijna twee miljoen gepensioneerden te hebben', zegt minister Arena. Ze reageert op de onheilspellende studie van drie academici, onder wie professor Bea Cantillon, die voorspelt dat in 2016 vier op de tien 75-plussers in de armoede dreigen te vervallen. Zozeer kalven de wettelijke pensioenen af in vergelijking met de welvaart van de rest van de bevolking.
'Vandaar ons vijfjarenplan', zegt de minister. 'Wij willen drie belangrijke maatregelen doorvoeren: de minimumpensioenen en de oudste pensioenen moeten tien procent omhoog. Dat betekent dat een minimumpensioen na een volledig carrière 1.050 euro zal bedragen, waarmee we boven de armoededrempel uitkomen. Die maatregel kost 500 miljoen. Ten tweede willen we voor álle andere pensioenen, zowel van werknemers als zelfstandigen, een verhoging van zes procent. Dat kost 1,2 miljard. Ten derde willen we de solidariteitsbijdrage van de gepensioneerden verder afbouwen. Op 1 juli zetten we daarvoor al een belangrijke stap voor 470.000 mensen, en in de komende vijf jaar moet dat gebeuren voor alle anderen. Dit vijfjarenplan moet het wettelijk pensioen voldoende hoog houden'
Zal dit volstaan om het doemscenario van professor Cantillon te voorkomen?
Marie Arena : 'Tijdens de besparingsperiode van de jaren '90 hebben de pensioenen moeten afhaken ten opzichte van de levenskosten, dat klopt. Maar sinds 2001 werken we er hard aan om de band met de evolutie van de lonen en de welvaart te herstellen. Mijn voorgangers hebben al heel wat gepresteerd, en op de superministerraad van 23 mei is al beslist dat de minimumpensioenen twee procent omhoog gaan, net als de Inkomensgarantie voor Ouderen.'
'Bea Cantillon waarschuwt dat onze wettelijke pensioenen zo laag zullen zijn dat de mensen wel gedwongen zullen worden een aanvullend pensioen te nemen in de tweede pijler (die van de groepsverzekeringen via de werkgever, nvdr.). Wat wij zeggen is veeleer: de arbeidsgraad moet omhoog in de leeftijdsgroep van 55 tot 65 jaar, zodat de financiering van de wettelijke pensioenen gegarandeerd blijft.'
Professor Cantillon oppert dat we de aanvullende pensioenen misschien moeten verplichten. Goed idee?
'Ik ziet dat meer pragmatisch. Vandaag werkt al 50 à 60 procent van de werknemers aan een aanvullend pensioen. Frank Vandenbroucke wilde destijds als minister van Sociale Zaken die tweede pijler al via een wet veralgemenen, maar dan zonder verplichting. Dat is niet gelukt. Er staan een aantal hinderpalen in de weg, zeker in de non-profit- en de interimsector. Ik wil geen verplichting opleggen, maar wel onderzoeken hoe we de hinderpalen kunnen wegnemen zodat meer sectoren tot het systeem kunnen toetreden. In de Nationale Conferentie voor de Pensioenen, die in september start, gaan we de tweede pijler grondig evalueren. Daar zullen we ook nagaan hoe we meer gepensioneerden kunnen stimuleren om hun aanvullend pensioen te laten uitbetalen met een maandelijkse rente, en niet via een eenmalig bedrag.'
Aan een verhoging van de pensioenleeftijd denkt u niet?
'We moeten eerst de activiteitsgraad verhogen bij 55-plussers. Zolang dat niet gebeurd is, heeft een discussie over een hogere pensioenleeftijd geen zin. Ik wil op de Conferentie geen ideologische discussies die de sociale partners kregelig maken, maar wel oplossingen.'
Zal uw vijfjarenplan wel de goedkeuring krijgen van de hele regering?
'Minister van Financiën Didier Reynders voorspelde dat zijn notionele intrest (een fiscale gunst voor bedrijven, nvdr.) 500 miljoen zou kosten. Het is uiteindelijk 2,5 miljard geworden. Mijn drie maatregelen kosten samen ongeveer 1,7 miljard euro, ze komen tegemoet aan de waarschuwingen van Bea Cantillon en ze helpen twee miljoen mensen vooruit. Dan is dit toch niet onrealistisch?'
Minister Reynders heeft intussen wel een oplossing voor de gepensioneerden die in mei minder vakantiegeld uitbetaald kregen dan vorig jaar, omdat ze door de indexering in een hogere belastingschaal waren gevallen.
'Alsof we daarvoor moeten applaudisseren! Mijnheer Reynders had dit probleem beter nooit gecreëerd. Ik heb dan wel geen fiscale bevoegdheden, maar ik heb aan de Rijksdienst voor Pensioenen wel gevraagd om voortaan van alle pensioenmaatregelen vooraf de fiscale gevolgen te berekenen. Als Reynders dan niet tijdig met voorstellen komt, zal ik het zelf wel doen. Want wat gebeurd is met het vakantiegeld van die 180.000 gepensioneerden is hallucinant en onaanvaardbaar. Bovendien krijgen ze hun correctie pas in augustus uitbetaald. Veel gepensioneerden hadden die som vroeger nodig. Als men wil dat de mensen opnieuw vertrouwen in de politiek krijgen, moet het zeker niet op die manier gebeuren.'
