Europa sluit stilaan het net rond de belastingparadijzen. Het bankgeheim smelt. Bovendien legt de Belgische minister van Financiën Didier Reynders (MR) het voorstel op tafel om in de toekomst ook de beleggingsfondsen, verpakt in levensverzekeringen (Tak 21 en Tak 23), aan de spaarrichtlijn te onderwerpen. Dit voorstel is echter geen regeringsstandpunt. "De idee moet nog in onderling overleg met de coalitiepartners besproken worden", zegt Carl Devlies, belastingspecialist van de CD&V. "Hiervoor is eerst een grondige analyse van de mogelijke gevolgen op de financiële instellingen en de Schatkist noodzakelijk."
Sp.a-ondervoorzitter Dirk Van der Maelen vreest zelfs dat Reynders onder maatschappelijke druk enkel wat zand in de ogen van het publiek wil strooien. "Ogenschijnlijk staat hij achter een uitbreiding van de Europese spaarrichtlijn, maar telkens verstopt hij zich achter het vetorecht van de andere lidstaten", aldus Van der Maelen.
Net als bij de invoering van de maatregel zelf, voorspellen waarnemers een jarenlange discussie over mogelijke aanpassingen. Vooral Luxemburg - waar Belgen miljarden euro parkeren in Tak 21 en Tak 23 - ligt dwars. Als de Europese Unie de intresten op beleggingsverzekeringen wil belasten, zullen de lidstaten hun respectieve wetgevingen moeten harmoniseren. Dat is niet simpel. Bovendien zal België zijn vrijstelling voor producten, die langer dan acht jaar aangehouden worden, moeten opgeven.
"De soep wordt nooit zo heet gegeten, als ze wordt opgediend", sust Gerd Goyvaerts, vennoot van Tiberghien Advocaten. "Inkomsten uit stichtingen in Liechtenstein zullen waarschijnlijk wel aan een roerende voorheffing onderworpen worden, maar deze operatie kan anoniem via de banken lopen. De kans op uitbreiding naar andere rechtsfiguren, zoals de trust, is echter klein. Hiervoor is unanimiteit van 27 lidstaten nodig. Aan dividenden wordt zeker niet geraakt."
"Toch is het voorstel van Reynders een voorbode van een belasting op verzekeringsproducten", repliceert Niklaas Claeysoone, verantwoordelijk voor patrimoniaal advies van de Bank Delen. "In ruil voor deze inkomsten is hij bereid om versneld over te schakelen op de uitwisseling van fiscale informatie. Bovendien heft deze maatregel de huidige discriminatie van de gewone beleggingen op. Die vallen nu onder de spaarrichtlijn. Deze evolutie is niet te stuiten." "De uitbreiding van de Europese spaarrichtlijn zal sneller gaan dan algemeen verwacht", bevestigt Luc De Broe, professor Fiscaal Recht aan de K.U.Leuven. "Liechtenstein is te klein om veel verweer te kunnen bieden. Vele beleggers gingen op zoek naar de mazen in het net. Die gaten zal de Europese Commissie nu zo snel mogelijk dichten. In die zin ligt de aanpak van stichtingen, trusts en verzekeringsbeleggingen, die nu nog ontsnappen aan de maatregel, voor de hand."
