Pensioenreserves Bel20'ers slinken 11 procent in 2008 l Bel20-bedrijfspensioenfondsen bestaan voor helft uit obligaties l Gezamenlijk tekort van 4 miljard euro
BT Group, het vroegere British Telecom, dreigt door de last van haar pensioenverplichtingen gewurgd te worden, bleek gisteren. Eind maart stelde het pensioenfonds van BT bij het afsluiten van het boekjaar een tekort vast van 2,9 miljard Britse pond (3,2 miljard euro), tegenover een overschot van 2 miljard pond vorig jaar. Het fonds leed onder de wereldwijde beursmalaise en de vastgoedcrisis in het VK. BT zal de komende drie jaar telkens 525 miljoen pond (585 miljoen euro) in het fonds storten om het gat dicht te rijden.
Ook in België zullen wellicht heel wat bedrijven het komende jaar een extra storting doen. De bedrijfspensioenfondsen van de Bel20'ers verloren gemiddeld 11 procent vorig jaar, blijkt uit de jaarverslagen. De bedrijfspensioenfondsen hebben positieve resultaten nodig om op het einde van de rit een minimaal rendement van 3,25 procent te garanderen op de bijdragen van de werkgevers en 3,75 procent op de werknemersbijdragen.
In tegenstelling tot de Belgische bedrijfspensioenfondsen staat het pensioenfonds van BT niet enkel in voor de aanvullende pensioenen, maar ook voor het wettelijk pensioen van de werknemers. De wettelijke pensioenen worden in België door de overheid geregeld.
'Heel wat Belgische bedrijven torsen, net zoals BT, hoge historische pensioenverplichtingen', zegt Philip Neyt, de voorzitter van de Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen (BVPI). 'De financieringstekorten vandaag moeten in die zin ook worden genuanceerd.' Het financieringstekort van BT alleen bedraagt driekwart van het gezamenlijke tekort van 4 miljard euro voor alle Bel20'ers eind 2008.
Sectorgenoot Belgacom kon een dergelijk 'BT-scenario' vermijden. Belgacom transformeerde, net als BT, van een staatsbedrijf naar een private onderneming. De wettelijke pensioenen (eerste pijler) werden aanvankelijk geprivatiseerd, maar Belgacom hevelde in 2004 het pensioenfonds van 5 miljard euro over naar de overheid. Neyt was als beheerder van het pensioenfonds van Belgacom de grote pleitbezorger van die transfer. 'Het pensioenfonds was veel te groot ten opzichte van de marktwaarde van Belgacom (7,5 miljard euro)', verklaart Neyt. 'Het ging bij Belgacom om de bestaanszekerheid van zo'n 90.000 werknemers. Daar wilde ik geen risico's mee lopen. Als we die transfer niet hadden gedaan, hadden ook wij in 2008 misschien 1 miljard verlies geleden. Vandaag bestaat BT voor grosso modo 80 procent uit een pensioenfonds en slechts voor 20 procent uit telecomactiviteiten. Dat is niet echt verantwoord.' In 1997 richtte Belgacom een bedrijfspensioenfonds van veel kleinere taille (131 miljoen euro) op voor de aanvullende pensioenen (tweede pijler).
De voorzitter van de BVPI stelt zich ook vragen over de risicovolle beleggingsstrategie van BT. De beleggingsportefeuilles van de Belgische bedrijfspensioenfondsen zijn heel wat conservatiever met meer dan de helft obligaties en slechts een derde aandelen.
In een doorsnee Bel20-pensioenfonds was eind 2008 circa 83 procent van de toekomstige pensioenverplichtingen gedekt door de activa in het fonds. Ook de aanvullende pensioenen van buitenlandse filialen zijn in deze cijfers inbegrepen en die zijn niet altijd vooraf gefinancierd. Bij Umicore bijvoorbeeld bevindt zich een groot deel van de activiteiten in Duitsland. Mede daardoor ligt de dekking van de pensioenplannen bij Umicore het laagst van alle Bel20'ers.
'Het grootste deel van de verplichtingen ligt in België en Duitsland', verklaart Bart Crols, de woordvoerder van Umicore. 'In België wordt de financiering ervan voornamelijk in een extern fonds ondergebracht. In Duitsland bestaat die verplichting niet. De overheid garandeert, tegen betaling van een verzekeringspremie, de uitbetaling van dergelijke voordelen. Daarom verkiest Umicore de verplichtingen op de eigen balans te houden.'
In 2008 ondergingen enkele Bel20'ers, zoals InBev en Fortis, een grondige wijziging. InBev nam niet enkel de activiteiten van zijn Amerikaanse sectorgenoot Anheuser-Bush over, maar ook alle pensioenverplichtingen van de bierbrouwer uit St. Louis. Het financieringstekort bedroeg mede daardoor eind 2008 liefst 1,07 miljard euro, tegenover een surplus van 15 miljoen euro vorig jaar. 'Dit heeft geen impact op de aanvullende pensioenen van de werknemers in België', reageerde de woordvoerster van AB InBev. Op de vraag hoe AB InBev dit tekort in de toekomst gaat verhelpen wenste de groep niet te reageren.
Het beursgenoteerde Fortis-holding is niet meer hetzelfde Fortis als een jaar geleden. Het pensioenfonds zit onder de paraplu van Fortis Bank, dat vandaag niet meer tot de Bel20 behoort. Door de verkoop van Fortis Bank Nederland en de dochterondernemingen zag Fortis Bank de financieringsverplichtingen bijna halveren van 4,46 miljard tot 2,85 miljard euro. De activa in het fonds zijn slechts 137 miljoen euro minder waard dan eind vorig jaar.
Verschillende Bel20'ers legden in 2008 al een provisie aan om dit jaar een beetje meer te storten in hun fonds om de verliezen van vorig jaar goed te maken. De Franse Bel20'er GDF Suez meldt 'in het licht van de financiële crisis' een eenmalige premie van 30 miljoen euro te betalen in 2009.
