Zolang slechts 13 procent van de 64-jarigen werkt, is optrekken van de AOW-leeftijd niet meer dan een ordinaire bezuinigingsmaatregel
De werkgevers dreigen het poldermodel te laten ontploffen door de FNV in een hoek te drijven
Agnes Jongerius kan de pot op. Dat was begin deze week de boodschap van Bernard Wientjes, voorzitter van de werkgeversclub VNO-NCW. In het Financieele Dagblad van 21 september noemde Wientjes de opstelling van de FNV-voorzitter ‘keihard en populistisch’.
Advies
Wientjes gelooft niet meer in een gezamenlijk advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) als alternatief voor het optrekken van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. ‘Ik hoopte dat Agnes na haar herverkiezing wat zou gaan bewegen, maar dat is niet gebeurd. Dus komen we er niet uit.’ En dus speelt Wientjes keihard op de vrouw en schaart VNO-NCW zich achter het besluit van het kabinet.
Wientjes eist bovendien dat de jaarlijkse pensioenopbouw vermindert, zodat werknemers pas op hun 67ste uitkomen op het gewenste pensioen. Deze vertraging van de pensioenopbouw maakt de weg vrij voor verlaging van de pensioenpremies. Jongerius heeft al gedreigd met het repareren van het AOW-gat in de cao’s als de AOW-leeftijd omhoog gaat. Dat betekent juist extra pensioenopbouw, dus hogere premies.
De FNV blijft zich (in tegenstelling tot het CNV) verzetten tegen verhoging van de AOW-leeftijd. Het is een oneerlijke en onnodige bezuiniging, lezen we in de Alternatievenkrant van de vakcentrale. Minstens de helft van de Nederlandse bevolking is dat met de FNV eens.
Verstandig
Maar in de SER en in de politiek ligt dat anders. Zowel in de polder als in het parlement beschouwt een grote meerderheid de verhoging van de AOW-leeftijd als een gelopen race.
Agnes Jongerius was er in maart vast van overtuigd dat de SER vóór aanstaande donderdag 1 oktober met een breed gedragen alternatief zou komen. De werkgevers wilden toen liever geen ruzie met de FNV. Dat was heel verstandig.
Maar nu kiezen de werkgevers en het kabinet, gebruik makend van de depressieve crisisstemming, voor confrontatie. Zij gaan daarbij volledig voorbij aan de vraag of Nederland zich in deze barre tijden wel een verlamming van de overlegeconomie kan veroorloven. Zolang slechts 13 procent van de 64-jarigen werkt, is optrekken van de AOW-leeftijd niet meer dan een ordinaire bezuinigingsmaatregelDoor de FNV in een hoek te drijven, dreigen zij het poldermodel te laten ontploffen.
Doordrukken van de verhoging van de AOW-leeftijd betekent niet alleen een grove miskenning van de stemming onder de kiezers, maar ook een onderschatting van de positie van de vakbeweging. Misschien al tijdens, maar zeker na de crisis, als de arbeidsmarkt weer krap wordt, zullen de werkgevers de rekening van de FNV gepresenteerd krijgen.
Agnes Kant
Ook de Partij van de Arbeid kan een rekening van de FNV tegemoet zien. Door overstag te gaan, drijven de sociaal-democraten de FNV in de armen van Agnes Kant. SP-fractievoorzitter Kant toonde zich tijdens de algemene beschouwingen de belangrijkste bondgenoot van de vakbeweging. Zij bracht zowel het kabinet als de coalitiepartijen in grote verlegenheid. Want die hadden in de verste verte geen antwoord op haar vraag wat er met de mensen met zware beroepen moet gebeuren.
De ministers Donner van Sociale Zaken en Bos van Financiën willen helemaal geen uitzonderingen maken. Begrijpelijk, want het is praktisch ondoenlijk en het vermindert de opbrengst van het optrekken van de AOW-leeftijd. Maar in het aanvullend beleidsakkoord en de Troonrede heeft de coalitie zich vastgelegd op het uitzonderen van deze – niet gedefinieerde – groep werkenden met een zwaar beroep van de verplichting om twee jaar langer door te werken.
Willekeurig
De huidige AOW-regeling biedt niet alleen zekerheid, maar kent ook de charme van de eenvoud en uitvoerbaarheid. Alle tot nu toe bedachte varianten maken de regeling nodeloos ingewikkeld, willekeurig en bureaucratisch.
Zolang slechts 13 procent van de 64-jarigen werkt, is optrekken van de AOW-leeftijd niet meer dan een ordinaire bezuinigingsmaatregel, bedoeld om de staatskas en de pensioenfondsen te spekken. Zonder uitzicht op verhoging van de arbeidsparticipatie lekt die bezuiniging bovendien weg in extra uitgaven aan werkloosheids-, arbeidsongeschiktheids- en (aanvullende) bijstandsuitkeringen.
Wie denkt dat het AOW-debat aanstaande woensdagnacht wordt beslist, zal dan ook bedrogen uitkomen. Zowel in de polder als aan het Binnenhof zal het nog lang onrustig blijven.
