Grote portefeuilles bestaan nog slechts voor kwart uit aandelen, leert onderzoek van Investment & Pensions Europe (IPE)

Europese institutionelen zijn geen langetermijnbeleggers meer - Grote portefeuilles bestaan nog slechts voor kwart uit aandelen, leert onderzoek van Investment & Pensions Europe (IPE)

'De Europese pensioenfondsen en verzekeraars leggen vandaag meer de nadruk op het vermijden van verliezen op de korte termijn, dan de focus te leggen op een zo hoog mogelijk rendement op de lange termijn.' Dat stelt Yves Van Langenhove, hoofd Institutionele Beleggers voor West-Europa bij vermogensbeheerder Invesco. 'Pensioenfondsen en verzekeraars waren lang dé langetermijnbeleggers par excellence. Maar echte langetermijnbeleggers kopen aandelen wanneer ze goedkoop gewaardeerd zijn, zoals nu.'

De Europese institutionele beleggers zijn echter niet meteen van plan om aandelen bij te kopen. Dat blijkt uit de jaarlijkse European Institutional Asset Management Survey uitgevoerd door het vakblad Investments & Pensions Europe (IPE) in april en mei. Slechts 35 procent van de ondervraagde grote beleggers plant dit jaar meer in aandelen te investeren, 34 procent wil het gewicht van aandelen verder afbouwen en 31 wil het gewicht stabiel houden. Dit terwijl het gewicht van aandelen in de portefeuilles reeds zakte van 32 procent eind 2007 tot amper 25 procent eind 2008.

In de Benelux-landen hielden institutionelen eind vorig jaar iets meer aandelen over dan het Europese gemiddelde. Het gewicht in de portefeuille daalde wel fors van 42 procent eind 2006 en 40 procent eind 2007 tot 35 procent eind 2008. In april toonde een enquête van de Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen (BVPI) ook al aan dat de pensioenfondsen aarzelen om nieuwe bijdragen te investeren in aandelen. De grote Belgische verzekeraars KBC, AG Insurance en Dexia gaven midden maart aan dat ze 'eerder verkopers dan kopers' waren.

'Heel wat pensioenfondsen moesten eind 2008 aankloppen bij hun sponsor om tekorten aan te zuiveren', vervolgt Van Langenhove, die enkele jaren geleden met de enquête van start ging. 'Dit kwam ongelegen, omdat ook bedrijven met magere economische vooruitzichten kampten. De fondsen willen een herhaling ten allen prijze vermijden.'

Daarom trokken institutionelen het gewicht van vastrentende producten op van 51 tot 54,4 procent en cash van 6 tot 10 procent. De helft van de respondenten plant bovendien in 2009 (bedrijfs)obligaties bij te kopen.

Ook Europese verzekeraars, zoals AXA IM, kopen heel wat minder aandelen dan voor de kredietcrisis. AXA-topman Henri de Castries wijt die evolutie grotendeels aan de strenge Europese boekhoudregels, die de verzekeraars verplichten hun aandelen tegen marktwaarde in de boeken op te nemen. De Castries wees bovendien op de potentieel ernstige gevolgen voor de Europese economie. Het belang van institutionele beleggers voor beursgenoteerde bedrijven in Europa kan moeilijk overschat worden. Uit een ontleding van het aandeelhoudersschap van de Federation of European Exchanges (FESE) in 2007 bleek dat de Europese institutionelen 49 procent voor hun rekening nemen.

thuismarkten

De Europese institutionele beleggers investeerden totnogtoe vooral in de thuismarkten en elders in Europa, goed voor ruim 80 procent van de portefeuilles. Aandelen van Europese bedrijven maakten eind vorig jaar zowat twee derde van de gemiddelde aandelenportefeuille uit, Amerikaanse aandelen bijna een vijfde. Opvallend Azië en groeilanden komen er nauwelijks aan te pas.

Aan die nationale reflex lijkt stilaan verandering te komen. Liefst 26 procent van de respondenten plant een verlaging van het gewicht van aandelen uit eigen land en slechts 17 procent een verhoging. De Europese grootbeleggers toonden zich bovendien enthousiaster over Amerikaanse dan over Europese aandelen.

Nog een opvallend detail is dat hefboomfondsen en durfkapitaal, die de voorbije jaren aan een stevige opmars bezig waren, aan populariteit inboeten ten voordele van andere alternatieven. Pensioenfondsen blijven zoeken naar beleggingen waarvan het rendement niet gerelateerd is aan de beurs. De Nederlandse pensioengigant ABP bezit sinds vorig jaar muziekrechten van Michael Jackson.