Als het Nederlandse pensioenstelsel de huidige financiële crisis wil overleven moet het vernieuwen, volgens deskundigen en vertegenwoordigers van de sector. Dit bleek op het jaarlijkse pensioencongres, de PensionSummit.
Als pensioenfondsen niet het initiatief nemen voor innovatie, doen verzekeraars en banken dat wel, vond een grote meerderheid van de bezoekers van de jaarlijkse PensionSummit.
Om echter de steun van hun deelnemers te krijgen voor noodzakelijke aanpassingen, is het van vitaal belang dat pensioenfondsen duidelijkheid verschaffen over de risico’s die ze lopen met hun beleggingen. “We moeten duidelijk maken dat het nemen van risico’s noodzakelijk is voor groei, en we moeten de deelnemers vertellen dat de veranderde financiële markten een wijziging van het pensioenstelsel onvermijdelijk maken,” voerde econoom Lans Bovenberg aan. “Bovendien moeten wij als economen de pensioenensector ervan overtuigen dat die verandering noodzakelijk is.”
“We moeten uitleggen dat een pensioen geen gegarandeerd product is. Als we deze boodschap uitstellen en de situatie bij pensioenfondsen niet verbetert, zullen de deelnemers straks nog bozer zijn,” voegde Theo Kocken, directeur van Cardano Risico Management, eraan toe.
Kocken stelde voor om een debat te starten over de opzet van pensioenfondsen, en de ook de uitkomst daarvan te communiceren naar de deelnemers.
Overigens maakten diverse vertegenwoordigers van pensioenfondsen duidelijk twijfels te hebben over het effect van communicatie.
Deelnemers aan het congres waren verdeeld over een suggestie om de beleggingsrisico’s voor oudere deelnemers te verminderen, omdat aangenomen wordt dat jongere generaties meer risico kunnen dragen. “Juist de risicodeling tussen de generaties maakt het stelsel betaalbaar,” zo verdedigde directeur Leo Witkamp van het pensioenfonds PNO Media de huidige opzet. Anderen wezen op het probleem van waar de grens te leggen tussen de generaties.
Een voorstel van voormalig PFZW-directievoorzitter Dick de Beus om de voorgeschreven rentetermijnstructuur voor het berekenen van de verplichtingen te beperken tot een bandbreedte van 3,5-4%, om de huidige volatiliteit in de dekkingsgraad te verkleinen, kreeg de steun van 60% van de aanwezigen.
Theo Kocken wierp echter tegen dat het beperken van de bandbreedte van de rentetermijnstructuur er – in het geval van een langdurig lagere marktrente – toe zou kunnen leiden dat pensioenfondsen zich rijker rekenen dan ze eigenlijk zijn. “Pensioenfondsen zouden zichzelf zo voor de gek houden en er later achter komen dat hun dekkingsgraad verder is gedaald,” aldus de Cardano-directeur.
Naar de mening van econoom Sweder van Wijnbergen moeten pensioenfondsen twee jaar wachten met drastische maatregelen, zoals het korten van uitkeringen, totdat de financiële markten zich hebben gestabiliseerd. “Dan moet ook de hersteltermijn bij onderdekking weer worden teruggebracht naar drie jaar,” vond hij. “Afstempelen nu zal de financiële crisis alleen maar verergeren.”
Diverse sprekers benadrukten het belang van een beter risicomanagement. Volgens Leo de Bever, directievoorzitter van de Alberta Investment Management Corporation – manager van een vermogen van 70 miljard Canadese dollar – hebben zowel besturen als managers van pensioenfondsen in zijn algemeenheid moeite om risico’s te begrijpen.
“Temidden van alle risico’s ben ik op dit moment het meest bang voor politieke risico’s als gevolg van protectionisme,” stelde,” stelde Marcel Andringa, hoofd investeringen bij SPF Beheer, de vermogensbeheerder en uitvoerder van het spoorwegpensioenfonds SPF en het openbaar vervoerfonds SPOV.
