Nu 1 januari 2009 nadert, is het tijd om een stand van zaken op te maken van een tijdperk dat binnenkort achter ons ligt, dat waarin vrouwen vroeger met pensioen gingen dan mannen!Pensioenleeftijd: 65 jaar
Iets meer dan 10 jaar geleden werd de wettelijke pensioenleeftijd voor werknemers in België vastgesteld op 65 jaar[1]. Die leeftijd werd toen bij wijze van overgangsmaatregel echter verlaagd tot 61 jaar voor vrouwen en vervolgens geleidelijk aan om de drie jaar met een bijkomend jaar verhoogd. Deze overgangsmaatregel loopt af op 31 december 2008.
Vanaf 1 januari 2009 is de wettelijke pensioenleeftijd voor werknemers dus ook voor vrouwen vastgesteld op 65 jaar. Dat betekent dat het wettelijk pensioen voortaan zowel voor mannen als voor vrouwen ten vroegste ingaat op de 1ste dag van de maand die volgt op hun 65ste verjaardag.
In de praktijk kan een vrouw die uiterlijk op 30 november 2008 64 jaar is haar wettelijk rustpensioen nog dit jaar nemen, met als ingangsdatum 1 december 2008. Voor een pensioen dat op 1 januari 2009 ingaat, is de leeftijd van 65 jaar vereist. De verjaardagsdatum wordt dus een uiterst belangrijk gegeven.
Voor de berekening van het pensioen: een loopbaan van 45 jaar
Het rustpensioen van werknemers wordt berekend over de volledige beroepsloopbaan. Voor mannen is 45 jaar vereist voor een volledige loopbaan. Voor vrouwen loopt de overgangsperiode heel binnenkort af. Vanaf 1 januari 2009 wordt ook hun pensioen over 45 jaar berekend. Om het maximumbedrag van het pensioen te genieten, moeten mannen en vrouwen zowel een loopbaan van 45 jaar achter de rug hebben als voor elk van die jaren een loon hebben ontvangen dat het grensbedrag voor dat jaar bereikte.
Tip: het jaar dat het pensioen ingaat, wordt niet in rekening gebracht voor de berekening van het pensioen. Afhankelijk van de verjaardagsdatum van de gepensioneerde in spe kan het interessant zijn om het pensioen te laten ingaan op de 1ste januari van het jaar volgend op het jaar waarin men de leeftijd van 65 jaar bereikt.
Is het mogelijk om vroeger op pensioen te gaan dan op 65 jaar?
Hoewel 65 jaar de wettelijke pensioenleeftijd is voor werknemers, is het mogelijk om de loopbaan iets vroeger te beëindigen. De werknemer dient dan een ‘vervroegd pensioen’ aan te vragen. Dit is mogelijk als de gepensioneerde in spe aan de volgende voorwaarden voldoet:
- ten minste de leeftijd van 60 jaar hebben bereikt (zowel voor mannen als voor vrouwen);
- een loopbaan van 35 jaar aantonen die pensioenrechten opent in een Belgisch stelsel (werknemer, zelfstandige en/of openbaar ambt); in het kader van de internationale overeenkomsten kunnen de jaren die rechten openen in een buitenlands stelsel ook in rekening worden gebracht;
- de loopbaanjaren als werknemer moeten ten minste betrekking hebben op een 1/3-tijdse tewerkstelling.
Opmerkingen:
wie een voltijds conventioneel brugpensioen geniet, heeft geen toegang tot het vervroegd pensioen;
de studiejaren die werden geregulariseerd voor de berekening van het pensioen komen niet in aanmerking voor de vaststelling van de loopbaanvoorwaarde;
de berekening van het pensioen wordt niet gewijzigd door het feit dat vervroegd pensioen wordt opgenomen, maar het aantal loopbaanjaren zal lager liggen en het bedrag van het pensioen zal dus lager uitvallen.
Welke stappen moet u ondernemen?
Volgens de wet moet de werknemer die op de wettelijke pensioenleeftijd zijn rustpensioen wenst te nemen, geen enkele stap meer ondernemen. Het rustpensioen wordt immers automatisch geopend en de Rijksdienst voor Pensioenen zorgt voor alles.
Dit houdt echter wel in dat de opstart van het dossier pas gebeurt wanneer de werknemer 65 jaar wordt. Volgens de door ons bij de RVP ingewonnen inlichtingen zal het resultaat hiervan zijn dat het meerdere maanden kan duren alvorens de eerste pensioenbetaling effectief uitgevoerd wordt. De RVP heeft immers tijd nodig om het dossier te analyseren, een beslissing te nemen, deze vervolgens mee te delen en tenslotte de betaling in gang te zetten. Zelfs in de eenvoudige gevallen kan het tot 6 maanden duren alvorens de eerste betaling een feit is.
In de praktijk is het dan ook ten zeerste aan te raden om persoonlijknaar de gemeente of naar de RVP (Zuidertoren, gewestelijk bureau of permanentie) te gaan en dit ten vroegste een jaar voor de aanvang van het rustpensioen. Deze persoonlijke aanvraag een jaar of enkele maanden voor de aanvang van het pensioen zorgt ervoor dat de procedure sneller opgestart wordt en dat er dus tijd gewonnen wordt. Om deze aanvraag te doen, moet de werknemer zijn identiteitskaart meenemen.
Opgelet: het vervroegd pensioen wordt nooit automatisch opgestart. Hiervoor moet de werknemer dus steeds persoonlijk naar de gemeente of de RVP gaan.
