Alle aanvullende pensioenen vanaf 2011 in één databank

RSZ, fiscus en CBFA kunnen beter controleren - Burger kan overzicht krijgen van al zijn pensioenplannen

In de Tijd lezen we :De beslissing erover dateert al van 2006, maar begin volgend jaar is het eindelijk zover. De databank aanvullende pensioenen komt eraan. Verzekeraars en pensioenfondsen moeten vanaf dan alle toezeggingen in de tweede pijler van de aanvullende bedrijfspensioenen aan de databank melden. De derde pijler, het pensioensparen, valt niet onder de regeling.

Toen toenmalig minister van Pensioenen Bruno Tobback (sp.a) met het plan uitpakte, kreeg hij niet alleen applaus. Het VBO zag in de databank een ‘nieuwe inmenging van de staat in het privéleven van de burgers’ en een aanzet tot het uitbouwen van een vermogenskadaster. De Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen waarschuwde begin dit jaar nog voor big brother.

Maar het systeem is uitgewerkt in consensus met alle betrokkenen, beklemtoont Steven Janssen, directeur van de vzw Sigedis, die de databank zal beheren. Hij weet waarover hij spreekt. Hij was destijds als kabinetschef van Tobback een stuwende kracht achter het project.

Sigedus is slechts de draaischijf tussen de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), de fiscus en de financieeltoezichthouder CBFA. ‘Maar er zijn filters ingebouwd. Elke instelling krijgt enkel die gegevens die bij haar opdracht aansluiten.’

Dankzij de databank moeten we eindelijk echt zicht krijgen op omvang van de tweede pijler in ons land. ‘Er wordt nu vaak gezegd dat een op de twee werknemers een aanvullend pensioen heeft’, zegt Janssen. ‘Maar dat zijn schattingen. Zelfs de verzekeraars kunnen niet het hele plaatje geven.’

Maar de overheid rekent op meer dan enkel betrouwbare statistieken. De drie diensten krijgen er ook een te duchten controle- instrument bij. De CBFA kan beter waken over de naleving van de Wet op de Aanvullende Pensioenen (WAP). De RSZ kan gemakkelijker controleren of de bijzondere bijdrage van 8,86 procent betaald is. En de fiscus krijgt er een leuk speeltje bij om te zien of de 80 procentregel wel nageleefd wordt. Die wel eens ‘vergeten’ regel zegt dat de in een jaarrente omgezette som van het wettelijke en het aanvullend bedrijfspensioen niet meer dan 80 procent van het laatste brutojaarinkomen mag bedragen. Anders gaan de fiscale voordelen verloren.

Die 80 procentregel is er vooral gekomen om te verhinderen dat bedrijfsleiders zichzelf een al te riant aanvullend pensioen zouden toekennen. Maar critici wijzen op perverse neveneffecten. Ook een oudere werknemer met een mooi pensioenplan die na een ontslag weer aan de slag gaat voor een beduidend lager loon, kan een kater oplopen.

Voordelen

Maar voor de pensioengerechtigden heeft de databank ook voordelen. Werknemers kunnen nu al bij de RSZ inzage krijgen van de stand van zaken van hun wettelijk pensioen. Straks kunnen ze dat ook doen voor hun tweede pijler. Nu al krijgen ze van hun verzekeraar of werkgever een jaarlijkse fiche. Dat blijft zo, zegt Janssen. ‘Maar veel mensen hebben in hun loopbaan verschillende pensioenplannen verzameld. Helemaal moeilijk wordt het als je na het overlijden van je partner moet achterhalen welke rechten die had. Hier zal de databank helpen.’

Voor dat alles zult u nog wel even geduld moeten hebben. De databank wordt slechts geleidelijk operationeel. De verzekeraars en pensioenfondsen hebben tot eind 2011 de tijd om een eerste aangifte te doen, zodat pas in 2012 een eerste overzicht beschikbaar zal zijn. In een eerste fase gaat het dan nog enkel om de ‘actieve’ pensioentoezeggingen (waarvoor dus nog bijdragen worden betaald). De ‘slapende’ volgen later.

Voorlopig beperkt de databank zich ook tot de werknemers. Het is de bedoeling dat de zelfstandigen vanaf 2013 aan de beurt komen.