Pensioen is toch geen gunst!

De toekomst van de financiële dienstverlening en de toekomst van onze klanten hebben veel met elkaar te maken. Gaat het slecht met de financiële wereld, dan staan ook de pensioenen onder druk. De meeste Nederlanders weten dat natuurlijk wel. Maar weten ze eigenlijk ook wat er echt aan de hand is?

Pensioenfonds en verzekeraar staan voor dezelfde vraag: hoe bieden we onze deelnemers een zo hoog mogelijk perspectief op indexatie? Dat je daarbij zowel je beleggings- als je renterisico moet afdekken, is een les die op dit moment vooral ondernemingspensioenfondsen op de harde manier leren. Om te kunnen voortbestaan, zul je je voortdurend kritisch moeten afvragen of je nog wel op de juiste weg bent.

De gemiddelde Nederlander weet over het algemeen wel dat de daling van de dekkingsgraad van pensioenfondsen gevolgen heeft voor de hoogte van (toekomstige) pensioenaanspraken. Vooral oudere werknemers en gepensioneerden zijn zelfs in staat het dekkingspercentage van hun pensioenfonds te noemen (“mijn fonds is in onderdekking, de dekkingsgraad is kleiner dan 100 procent!”). Maar slechts weinig mensen blijken zich te realiseren dat voor een werkelijk welvaarts- of waardevastpensioen dekkingsgraden nodig zijn van meer dan 150 procent. Ze hebben niet door wat het betekent als een pensioenfonds langere tijd vanwege een tegenvallende dekkingsgraad niet of slechts gedeeltelijk indexeert. Dat dat betekent dat je na een lang werkzaam leven en jarenlange afdracht van pensioenpremie niet eens een half ei krijgt, maar gewoon een lege dop.

De laatste jaren zijn er veel initiatieven geweest om het pensioenbewustzijn te vergroten. De Pensioenwet legt pensioenuitvoerders veel informatieverplichtingen op, er is een beeldende maatstaf voor indexatie ontwikkeld. Ook Delta Lloyd doet zijn uiterste best de boodschap over pensioen over te krijgen: kijk maar naar onze campagne Niets is zeker! Maar helaas lijkt de boodschap tot nu toe niet aan te komen. Mensen gaan liever naar de tandarts dan dat ze over hun pensioen nadenken. Allebei vervelend.

Veel pensioenfondsbestuurders grijpen die onwil aan als een rechtvaardiging voor de paternalistische benadering van ons pensioenstelsel. Het pensioen als gunst: als wij niet voor hen zorgen, komt er niets van terecht, zegt men dan. Kijk maar naar Engeland, daar ging het helemaal fout.

Door die paternalistische houding worden deelnemers aan pensioenen in feite niet serieus genomen. Ik denk daarom dat het heel belangrijk is om onze pensioenpremie betalende werknemers (en ex-werknemers) veel meer te betrekken bij de opbouw van hun pensioen. Ons pensioenstelsel moet aantrekkingskracht blijven uitoefenen op alle werknemers, jong en oud. Door goede producten en vereenvoudiging van wet- en regelgeving. Door te communiceren over de pensioenverwachting die velen hebben, ook al betekent dat misschien dat er een grote kloof ontstaat.

Maar het meest belangrijke: laten we die deelnemer aan de regeling nou eens echt als klant gaan zien! Niet iemand die je een gunst verleent, nee, iemand voor wie je hard moet werken en waar je een prestatie voor moet leveren. En was dat niet ook de les die banken uit de kredietcrisis moeten trekken….?

Benieuwd naar het effect van de crisis op je pensioenopbouw? Dit filmpje legt het simpel uit.